"Tình hình sách trên thị trường ở ta hiện nay đã phong phú hơn nhiều, nhưng cũng như mọi sự ở đời, phong phú bao giờ cũng đi đôi với phức tạp"... Nhà văn Nguyên Ngọc lý giải như vậy về một trong những nguyên nhân ra đời của Giải thưởng Sách Hay, giải thưởng thường niên của Dự án Sách Hay.
Trước đây ít người đọc sách vì không có nhiều hoặc khó tìm được sách hay để đọc. Còn nay, dù đã có nhiều sách hay, nhiều cơ hội tiếp cận với sách hay, nhưng vẫn chưa có nhiều người đọc sách, mà một trong những nguyên nhân là vì… bây giờ quá nhiều sách nên không biết đọc sách nào!
Một vấn đề đặt ra: Tìm đâu sách hay trong biển sách?
Thông tin về Giải thưởng Sách Hay Giải thưởng Sách Hay (tên tiếng Anh: Good Books Award) là giải thưởng thường niên do Dự án Sách Hay và PACE cùng khởi xướng và triển khai thực hiện, với sự tài trợ của một số tổ chức tâm huyết với văn hóa - giáo dục, dành trao tặng cho các tác giả, dịch giả và đơn vị xuất bản đã góp phần tạo ra những cuốn sách hay, có giá trị đối với việc phát triển dân trí nước nhà. Quy trình xét tuyển Vòng1. Đề cử: Các Thành viên Ban Sáng Lập Sách Hay, các nhà báo uy tín, những người điều hành các trang đọc sách và đông đảo độc giả yêu sách gửi đề cử các cuốn sách dự xét tuyển tới Hội đồng xét tuyển Giải thưởng Sách hay. Ban Thư ký Giải thưởng sẽ tổng hợp Danh sách đề cử và chọn các cuốn sách phù hợp với tiêu chí trao giả để trình lên các Hội đồng Giải thưởng. Vòng 2. Xét tuyển sơ khảo: Mỗi thành viên Hội đồng giải thưởng có trách nhiệm chọn ra 02 cuốn sách có giá trị nhất. Như vậy, sau vòng sơ khảo, mỗi Lĩnh vực Giải thưởng sẽ có 10 tác phẩm xuất sắc nhất được chọn. Riêng đối với Lĩnh vực sách thiếu nhi sẽ có 20 tác phẩm được vào vòng trong. Các thành viên làm việc theo nguyên tắc hoàn toàn độc lập. Vòng 3. Xét tuyển chung khảo: Hội đồng của mỗi Lĩnh vực giải thưởng sẽ quyết định chọn ra mỗi lĩnh vực trao giải 1 cuốn sách để trao Giải thưởng Sách Hay trong năm. Các thành viên Hội đồng sẽ bầu chọn theo nguyên tắc đồng thuận 100% để chọn ra tác phẩm phù hợp nhất với các tiêu chí của Giải thưởng và và là cuốn sách xứng đáng mang lại những thông điệp mà Hội đồng Giải thưởng cho là có ý nghĩa nhất đối với xã hội trong năm đó. Thời gian trao giải Hàng năm, Giải thưởng Sách Hay bắt đầu nhận đăng ký đề cử vào ngày 23/4 (Ngày Sách và Bản quyền thế giới). Tết Trung thu hàng năm sẽ là ngày công bố Giải thưởng Sách Hay và tôn vinh các tác giả, các dịch giả, các đơn vị sản xuất đã cho ra đời những cuốn sách có giá trị nhất. |
Sự ra đời của Dự án Sách Hay và Giải thưởng Sách Hay là một trong những lời đáp thỏa đáng cho câu hỏi và vấn đề hóc búa nói trên.
Cùng với các hoạt động quen thuộc như: Mở trang tin và diễn đàn về sách (SachHay.com) cho mọi người cùng học hỏi và chia sẻ tri thức thông qua những cuốn sách hay; Xây dựng các tủ sách chuyên đề về nhiều lĩnh vực khác nhau (các tủ sách chuyên đề này do các Hội đồng Chuyên gia tuyển chọn và giới thiệu); Tổ chức Diễn đàn Talk&Think - Chia sẻ và Suy ngẫm để các dịch giả, tác giả, chuyên gia chia sẻ, thảo luận, tranh luận về những cuốn sách hay và có giá trị cũng như về những vấn đề quan trọng trong đời sống và xã hội…, Giải thưởng Sách Hay góp phần hiện thực hóa sứ mệnh của Dự án Sách Hay: Lan tỏa tri thức và góp phần phát triển thói quen đọc sách trong cộng đồng xã hội.
Chính thức ra mắt vào ngày 23/4/2011, Giải thưởng Sách Hay là giải thưởng sách đầu tiên của Việt Nam có quy mô, với 7 lĩnh vực giải thưởng (hướng đến nhiều nhóm công chúng quan trọng trong xã hội), đó là: Lẽ sống, Giáo dục, Nghiên cứu, Kinh tế, Quản trị, Văn học và Thiếu nhi.
Mục đích chính của Giải thưởng Sách Hay là góp phần tìm kiếm những cuốn sách hay, quảng bá những cuốn sách đó và lan tỏa những giá trị của nó đến đông đảo cộng đồng xã hội. Nói cách khác, tham gia vào việc phát triển và bình chọn giải thưởng nghĩa là mỗi người chúng ta đang chung tay vào một hoạt động rất có ý nghĩa: Tìm kiếm và lan tỏa những cuốn sách hay trong biển sách bao la.
Đồng thời, Giải thưởng cũng nhằm mục đích bày tỏ sự tri ân đối với những tác giả, dịch giả, các đơn vị tổ chức xuất bản đã âm thầm lao động không mệt mỏi để đưa ra các cuốn sách có giá trị đối với mỗi người và đối với cả xã hội chúng ta. Sự vinh danh ấy cũng sẽ góp phần “cứu” các bậc thức giả tâm huyết với nước nhà ra khỏi “mớ hỗn loạn của thị trường sách và văn hóa đọc đang hỗn loạn và xuống cấp hiện nay”, trả lại cho những cuốn sách có giá trị danh hiệu của những công trình tri thức, công trình văn hóa đích thực, những món quà sang trọng, chứ không chỉ là những sản phẩm hàng hóa đơn thuần.
Nhà văn - Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyên Ngọc: “Tình hình sách trên thị trường ở ta hiện nay đã phong phú hơn nhiều, nhưng cũng như mọi sự ở đời, phong phú bao giờ cũng đi đôi với phức tạp. Giải thưởng Sách Hay có mục đích thứ nhất là hỗ trợ, gợi ý cho người đọc tìm được sách đáng đọc trong rừng sách bây giờ; và qua đó góp phần nâng cao thị hiếu đọc, một phần quan trọng của văn hóa đọc. Giải thưởng còn đặc biệt nhằm đến những người và những cơ quan làm sách tốt, hay. Chính những người này lặng lẽ mà lại tác động rất nhiều đến người đọc, qua việc đưa sách nào ra thị trường. Cho nên cũng có thể nói cuộc thi là một kiểu "phê bình văn học” (cả văn hóa nữa - tất nhiên nếu nó được tổ chức tốt), một sự lên tiếng về việc viết sách, làm sách và đọc sách. Có thêm giải thưởng này đời sống văn hóa sẽ vui hơn, sôi nổi hơn, chắc sẽ góp phần thu hút được nhiều hơn sự quan tâm của mọi người đến sách và đọc sách.” GS.TS. Chu Hảo - Giám đốc - Tổng biên tập Nxb Tri thức: “Gần đây các loại giải thưởng của Nhà nước và của các tổ chức xã hội khá phong phú. Bên cạnh những giải có uy tín và tác dụng xã hội tốt, vẫn có những giải còn nhiều hạn chế về quy mô và chất lượng. Giải thưởng về sách rất ít. Trong hoàn cảnh đó, sự ra đời của Giải thưởng Sách Hay, với khuynh hướng đề cao tác động xã hội của ấn phẩm và phát huy tinh thần dân chủ trong quy trình tuyển chọn, là một sự bổ sung cần thiết và khả thi vào công cuộc chấn hưng nền văn hóa đọc của nước ta (đang hết sức đáng lo ngại!), và tôn vinh các tác giả - tác phẩm có giá trị văn hóa - xã hội - thẩm mỹ cao.”
TS. Quách Thu Nguyệt - Nguyên Giám đốc Nxb Trẻ: “Giải thưởng Sách Hay do Hội đồng sáng lập Dự án Sách Hay đề xướng bắt đầu từ năm nay - 2011, với những qui định, điều lệ, tiêu chuẩn tuyển chọn và tiêu chí chấm giải mở rộng, các tác giả, dịch giả, nhà làm sách nhất là giới làm sách tư nhân vốn sở hữu một tỉ trọng khá lớn các sản phẩm sách trên thị trường xuất bản hiện nay sẽ có nhiều cơ hội chạm tay vào các giải thưởng. Qua đó những tác phẩm hay sẽ được đánh thức và có điều kiện tái xuất hiện với bạn đọc bằng một diện mạo mới và giá trị sang trọng như nó vốn có.” Nhà nghiên cứu triết học Bùi Văn Nam Sơn: “Sách hay thì sống dai” (Friedrich Nietzsche). Do đó, bên cạnh những tiêu chí thông thường, Giải thưởng Sách Hay hàng năm còn có nét đặc sắc riêng do tính rộng mở của nó: phạm vi tuyển chọn không phân biệt tác giả/dịch giả còn sống hoặc đã mất, đối tượng tuyển chọn là những tác phẩm đã xuất bản trong gần 40 năm qua. Thêm một cơ hội để tôn vinh và giới thiệu đến người yêu sách những tác giả và công trình đã được thời gian thử thách và có chân giá trị. Mong rằng Giải thưởng Sách Hay sẽ được người đọc tán thưởng và tin cậy.”
Chuyên gia Giáo dục Giản Tư Trung - Chủ tịch sáng lập Tổ chức Giáo dục PACE: “Mong rằng giải thưởng này sẽ góp phần kéo mọi người đến với sách nhiều hơn, nhất là đến với những cuốn sách hay, những cuốn sách mang trong mình những giá trị vượt không gian và vượt thời gian. Đồng thời giải thưởng cũng thể hiện phần nào sự tri ân của xã hội, của bạn đọc đối với những đóng góp thầm lặng nhưng hết sức ý nghĩa của những tác giả, dịch giả, đơn vị tổ chức xuất bản vì họ đã mang đến cho chúng ta những cuốn sách quý này.” |
Nguồn: Doanh Trí