Năm nay Giáo sư Hoàng Tuỵ vừa tròn tám mươi tuổi. Ông là một nhà toán học lớn nhất của Việt Nam, một nhà toán học có tên tuổi trên thế giới, đã có đóng góp quan trọng trong nhiều lĩnh vực toán học hiện đại và được giới toán học thế giới coi là người cha đẻ của ngành Tối ưu toàn cục. Có lẽ một trong những đặc điểm nổi bật trong sự nghiệp của ông là vừa luôn tập trung quan tâm đưa toán học phục vụ tốt nhất, thiết thực nhất cho từng bước phát triển của đất nước, đồng thời đúng như nhận định của một nhà toán học nước ngoài, ông vừa “không chỉ là một nhà toán học từng trải mà còn là một nhà khoa học có tầm nhìn toàn cầu” và cho rằng “GS Tụy đang tiếp tục ảnh hưởng đến Việt Nam, Châu Á và thế giới thông qua khả năng xuất chúng cũng như nhân cách nồng hậu của mình”. Hiroshi Konno ở Viện công nghệ Tokyo thì gọi ông là “một trong những nhà toán học xuất sắc của thời đại chúng ta.” Quả thật là hạnh phúc và vinh dự lớn cho đất nước chúng ta có được một nhà khoa học tầm cỡ Hoàng Tuỵ. Có thể nói không hề quá đáng, Việt Nam có tên trên bản đồ toán học thế giới ngày nay, một phần rất lớn là do có Hoàng Tuỵ.

 
Song con người đó không chỉ biết có toán học. Đúng như một nhà khoa học chân chính, ông còn là một nhà văn hóa lớn, như lời Giáo sư Nguyễn Văn Chiển nói về ông, “một bậc sĩ phu của thời nay”. Mối quan tâm của ông bao trùm nhiều lĩnh vực xã hội rộng lớn và nóng bỏng nhất của đất nước trong trào lưu chuyển động mạnh mẽ và phức tạp của thế giới ngày nay, và là cách quan tâm của một người yêu nước đến nồng cháy, do vậy mà luôn kiên định nhìn thẳng và khẳng khái lên tiếng, không chỉ lên tiếng mà còn nhiều lần trực tiếp góp tay giải quyết những vấn nạn khó khăn và trọng yếu nhất của đất nước. Các ý kiến và các hoạt động của ông trong lĩnh vực giáo dục, suốt gần ba phần tư thế kỷ qua, và đặc biệt ngày nay, sáng suốt, hiện đại, mạnh mẽ, thẳng thắn,quyết liệt, kiên định… đến kinh ngạc. Mà là ở một người đã tám mươi tuổi như ông! Takahito Kuno ở Đại học Tsukuba Nhật Bản trìu mến và kính trọng gọi ông là “ông già tuyết đến từ phương nam” và là “người không có tuổi”. Còn nhà toán học nổi tiếng Egon Balas thì nói rằng “ông giống như một con người thép”. “Con người thép” ấy cũng lại là một con người vô cùng nhân hậu và, như những ai được ở gần ông đều biết, hằng ngày vẫn sống một cuộc sống hết sức giản dị, khiêm nhường. Ở ông hẳn vừa đậm cái khí tiết của người ông bác nội anh hùng Hoàng Diệu, lại vừa sâu sắc lắm một truyền thống đạo đức dân giả mà uyên thâm tuyệt vời. Ở Quảng Nam quê ông cho đến nay vẫn lưu  truyền câu chuyện về bà mẹ của cụ Hoàng Diệu. Khi Hoàng Diệu ra làm tổng đốc Hà Nội, có lần đã gửi về biếu mẹ mấy thước lụa Hà Đông. Bà mẹ già nông thôn vẫn rất nghèo khổ ấy đã gửi trả lại cho ông tổng đốc, gói giữa xấp lụa một cái roi dâu! Ngày xưa người ta dạy con như thế đó. Không thể không nghĩ rằng đức độ tuyệt vời đó đã ảnh hưởng sâu đậm đến suốt cuộc đời Giáo sư Hoàng Tuỵ và đến cả những quan niệm và ý kiến về giáo dục và xã hội của ông cho đến tận ngày nay.

 
Kỷ niệm tám mươi năm ngày sinh của giáo sư Hoàng Tuỵ, những người bạn của ông, các học trò của ông, những người yêu mến và vô cùng kính trọng và tự hào về ông xin kính gửi đến ông tập kỷ yếu này, bao gồm một số bài viết về ông, và một số bài viết về một số vấn đề văn hóa xã hội khoa học ít nhiều gần gũi với các lĩnh vực quan tâm rộng lớn của ông, như một món quà nhỏ mừng thọ ông. Kính chúc ông thật nhiều sức khoẻ, tiếp tục có những cống hiến quan trọng cho sự nghiệp phát triển của đất nước và của nền toán học thế giới. 

 
Lời sau cùng, nhưng không kém phần quan trọng: tôi xin thay mặt Nhóm chủ biên cám ơn Quý Anh, Quý Bạn hữu đã tham gia đóng góp bài vở cho Kỷ Yếu phong phú để làm món quà tinh thần có giá trị cho GS Hoàng Tụy, đặc biệt cám ơn Anh Bùi Văn Nam Sơn đã đóng góp rất lớn vào việc biên tập, trình bày Kỷ Yếu, và viết cho bốn chữ Hán “XUÂN PHONG TÁC VŨ” để tặng GS Hoàng Tụy. Xin cám ơn tất cả.

TM. Nhóm chủ biên

Nguyên Ngọc                                            

Thơ Việt Phương mừng thọ Giáo sư Hoàng Tuỵ tròn tám mươi tuổi.