Quyển sách mở ra cho người đọc một cách nhìn về Văn hóa Tín Ngưỡng của người Việt. Từ việc thờ cúng cỏ cây, thần sông thần núi của người Việt Cổ đến những dòng tiên tri tản mạn trong dân gian miền Tây Nam Bộ. Những giao thoa trong Văn Hóa tín ngưỡng giữa dân tộc Việt Nam và Trung Quốc, giữa Việt nam và nền Văn Hóa Chăm. Toàn quyển sách là nguồn tri thức phong phú và đa dạng về nền Văn Hóa Việt Nam chúng ta. Rất bổ ích cho các nhà nghiên cứu về văn hóa lịch sử, các sinh viên và những người muốn hiểu để yêu hơn đất nước mình.

TRÍCH DẪN ĐẶC SẮC

"Thần, người và đất Việt là một công trình nghiên cứu khoa học nghiêm túc. Tuy sống xa đất nước, nhưng tác giả Tạ Chí Đại Trường vẫn có thể tiếp cận được hầu hết các xuất bản phẩm trong nước liên quan đến chủ đề nghiên cứu của mình, từ những sách nghiên cứu khoa học, đến những tạp chí chuyên đề thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau như dân tộc học, khảo cổ học, sử học... Đấy là chưa nói đến số lượng sách tham khảo phong phú của nước ngoài mà tác giả đã tham khảo cho chuyên luận của mình. Tác giả đã giúp chúng ta thực hiện một cuộc hành trình đi tìm lại diện mạo các thần linh trên đất Việt từ thời cổ cho đến thời cận đại, qua đó mà hiểu thêm diễn biến của tín ngưỡng thờ." - Dương Trung Quốc

THÔNG TIN KHÁC

Còn nhớ, khoảng mươi năm trước, nhờ anh bạn mượn được từ GS Hà Văn Tấn cuốn Thần, người và đất Việt của tác giả Tạ Chí Đại Trường in ở California (Mỹ), chúng tôi vội đem chụp (photocopy) mỗi người một bản; sau đó đến lượt các bản chụp của chúng tôi bị mượn lại và sao chụp nối nhau hàng mấy chục lần...

Thế rồi tại các hội thảo kỷ niệm Nguyễn Văn Huyên hay Từ Chi ở Hà Nội, đôi khi có thể nghe thấy tên tuổi tác giả Thần, người và đất Việt được nhắc đến như việc giới sử học hoặc dân tộc học có thêm một chuyên gia nữa đáng tin cậy.

Đối với giới nghiên cứu khoa học xã hội ở ta, tác giả cuốn chuyên khảo này góp một hình mẫu và một tư tưởng quan trọng về phương pháp nghiên cứu - tư tưởng mà tác giả nói rõ trong một bài viết khác:

“Người ta đã đi từ sự quá đà coi thần tích như là hiện thân toàn vẹn của lịch sử, đến sự quá đà khác là bác bỏ hoàn toàn hay ít ra cũng đi đến hoài nghi sâu đậm. Thần tích xuất hiện qua những giai đoạn khác nhau phản ánh tâm tư của con người thời đại, níu kéo trên bước chân của mình những sự kiện xảy ra trong thời gian đó; nói cách khác, một chuỗi thần tích nối tiếp nhau về một nhân vật, nếu được đặt kề nhau, sẽ làm nổi lên dấu vết lịch sử cấu thành hình ảnh nhân vật đó”.

Còn nhớ, một trong những chương thuyết phục chúng tôi nhiều nhất ngay khi lần đầu đọc cuốn sách này là sự lý giải về tập hợp truyện tích Hùng Vương. Một lý tính khoa học không cho phép chúng tôi tin thời đại Hùng Vương là sự thật lịch sử. Tác giả Thần, người và đất Việt cung cấp một lý giải hiển nhiên đúng đắn: Hùng Vương là “hồi quang của lịch sử vọng vào dân chúng kết tập thành ý thức”.

Việc một số bản sách in hoặc một số bản chụp lại được chuyền tay trong giới hẹp quả là không đủ cho giới nghiên cứu và những độc giả quan tâm đến việc tìm hiểu văn hóa tâm linh VN. Chính Hội Sử học VN hồi giữa năm 2005 đã đề xuất việc tái bản và phát hành trong nước cuốn Thần, người và đất Việt.

Điều được quan tâm trước tiên là để bạn đọc trong nước được tiếp cận rộng rãi dễ dàng với một công trình nghiên cứu rất hữu ích, nhưng cũng nên nghĩ tới sự kích thích mà cuốn sách này có thể gieo vào các lớp nhà nghiên cứu trẻ tuổi hơn, thúc đẩy sự đi tới của tư duy khoa học trên những dữ kiện rất mực tinh tế là những tín ngưỡng và niềm tin tôn giáo của các cộng đồng người, trước hết là cộng đồng Việt trên đất Việt.

LẠI NGUYÊN ÂN - Theo: Tuổi Trẻ