“Sách hay thì sống dai” (nhà triết học Đức Friedrich Nietzsche đã viết như thế), nhưng nếu không có một sự tuyển lựa kỹ càng, vô hình trung, sách hay chết chìm trên giá, còn những cuốn sách vô bổ lại vẫn tung hoành. Thị trường sách hiện nay được xem là hỗn loạn, bỏ ngỏ cho những loại văn hóa đọc cấp thấp.

Chính vì thế, giải thưởng Sách hay thuộc dự án “Sách hay” của Tổ chức giáo dục PACE khởi động từ ngày 23.4 năm nay, được xem là giải thưởng đầu tiên về sách có quy mô, bao gồm 7 lĩnh vực: Lẽ sống, giáo dục, nghiên cứu, kinh tế, quản trị, văn học và thiếu nhi.

Ngoài việc tìm kiếm những cuốn sách hay và quảng bá rộng rãi cho công chúng biết đến, giải thưởng còn mang ý nghĩa tỏ lòng tri ân những tác giả, dịch giả, các đơn vị tổ chức xuất bản đã lao động âm thầm không mệt mỏi để đưa các cuốn sách có giá trị đến với độc giả và xã hội. Sự vinh danh này cũng góp phần “cứu” các học giả tâm huyết ra khỏi “mớ hỗn loạn của thị trường sách và văn hóa đọc đang xuống cấp hiện nay”, trả lại cho cuốn sách giá trị là công trình tri thức, công trình văn hóa đích thực chứ không phải là những sản phẩm hàng hóa đơn thuần.

Cụ thể, các cuốn sách hay sẽ qua 3 vòng sàng lọc: Vòng đề cử do các thành viên sáng lập của dự án Sách hay, các nhà báo, các nhà điều hành những trang đọc sách và độc giả lựa chọn và gửi đến hội đồng xét tuyển giải thưởng. Vòng 2, mỗi thành viên hội đồng chọn ra 2 cuốn sách có giá trị nhất. Như vậy, sau vòng sơ khảo, sẽ có 10 tác phẩm xuất sắc được chọn (riêng sách cho thiếu nhi là 20 tác phẩm). Ở vòng chung khảo, các thành viên hội đồng bầu chọn theo nguyên tắc đồng thuận 100%, tìm ra cuốn sách mang lại thông điệp mà hội đồng cho là ý nghĩa nhất đối với xã hội năm đó. Thời gian nhận đăng ký bắt đầu từ ngày 23.4 và rằm trung thu sẽ là ngày công bố giải Sách hay, tôn vinh các dịch giả, tác giả, nhà sản xuất...

Sở dĩ có giải thưởng này, theo nhà văn Nguyên Ngọc, là vì tình hình sách trên thị trường ở ta đã phong phú hơn rất nhiều, nhưng điều đó cũng đi đôi với sự phức tạp. Giải thưởng nhằm hỗ trợ cho người đọc tìm được sách đáng đọc trong rừng sách bây giờ, qua đó góp phần nâng cao thị hiếu đọc. Giải thưởng còn đặc biệt nhắm đến những người và những cơ quan làm sách tốt, hay. Cho nên, có thể nói, cuộc thi cũng là một kiểu “phê bình văn học” (cả văn hóa nữa - tất nhiên nếu nó được tổ chức tốt).   

Minh Thi
Nguồn: Lao động