Ngày đăng : 26/01/2016

Kẻ lãng du


Alain-Fournier tên thật là Henri-Alban Fournier, sinh ngày 3 tháng 10 năm 1886 tại La Chapelle d’Angillon, thuộc tỉnh Cher, miền Trung nước Pháp.

Sau khi trải qua thời thơ ấu ở Sologne và trong vùng Bas Berry, nơi cha mẹ ông làm giáo viên ở đó, ông khởi sự bậc Trung học ở Paris; rồi chuẩn bị thi vào trường Hải quân ở Brest, nhưng chẳng bao lâu sau từ bỏ ý định. Điều đó cho thấy rằng ông không bao giờ có thể sống xa vùng đồng quê của thời thơ ấu ông từng yêu mến. Ông trở lại học khoa Triết ở Bourges. Và rồi chọn Văn chương, tiếp tục theo đuổi sự học ở trường Lakanal tại Sceaux. Nơi đây, ông kết giao thâm tình cùng Jacques Rivière (người sau này kết hôn với em gái ông, Isabelle, vào năm 1909). Cả ông và Jacques Rivière đều phóng mình vào cuộc tìm hiểu về cái Thật và cái Đẹp của tất cả các bộ môn nghệ thuật: Hội họa, Âm nhạc, đặc biệt là Văn chương. Họ đã là những người đầu tiên khám phá ra trong số các nhà văn trẻ thời ấy – chưa được ai nhận ra chân giá trị và bị coi thường – những khuôn mặt về sau trở thành những tên tuổi lớn trong thời đại chúng ta: Claudel, Péguy, Valéry, v.v…

Tháng 6/1905, Alain-Fournier gặp một người con gái. Lần gặp gỡ ngắn ngủi chỉ kéo dài trong một cuộc trò chuyện dọc dài theo bờ sông Seine ở Paris đã làm nảy sinh trong tâm hồn ông mối tình lớn kéo dài suốt đời. Ông chỉ gặp lại cô gái vào năm 1913 sau 8 năm đau khổ tìm kiếm tung tích cô. Và trong lần gặp thứ hai cũng ngắn ngủi như lần trước, “Nàng con gái nhỏ xinh đẹp” đã biến thành vợ của kẻ khác và có hai con.

Nhân vật nữ dưới cái tên Yvonne de Galais trong tác phẩm Kẻ lãng du (tựa gốc: Le Grand Meaulnes) chính là hình ảnh người con gái của hai lần gặp ngắn ngủi ấy.

Năm 1907, sự học của Alain-Fournier bị gián đoạn hai năm để thi hành quân dịch, và ông cũng không tiếp tục học nữa. Sau đó trong ít lâu, ông giữ chức vụ ký giả điểm sách trên một tờ báo, và cho xuất bản những thi phẩm khác nhau, những tiểu luận, tùy bút và các đoản thiên tiểu thuyết (tất cả rất lâu về sau được thu thập lại dưới tựa đề Miracles); đồng thời cũng thai nghén tác phẩm lớn sau này đem lại tên tuổi cho ông.

Vài tháng sau cuộc gặp gỡ lần thứ hai cũng là lần cuối với cô gái, tác phẩm Kẻ lãng du ra đời. Câu chuyện được kể gần như bắt đầu từ ngay ngày hôm sau cuộc gặp gỡ lần đầu, kéo dài trong 8 năm đằng đẵng, được ráp nối nhẫn nại, trìu mến; là hồi ức (mới vừa bị đảo lộn) tất cả những gì ông đã ân cần ôm ấp cho đến lúc ấy; cũng là mối tình đau khổ lớn đã chi phối trọn vẹn cuộc đời ông.
Một năm sau, Alain-Fournier tử trận ở chiến trường Eparges, Pháp ngày 22/9/1914 lúc gần tròn 28 tuổi.

Kẻ lãng du là câu chuyện kể mang đầy tính chất ngậm ngùi hoài niệm, qua đó khắc họa chân dung Augustin Meaulnes – kẻ vừa mang hình dáng của một chàng Peter Pan tỉnh lẻ nước Pháp chối từ sự trở thành người lớn và của một Parsifal chạy đuổi theo tình yêu đến cùng cuộc đời. Thoạt đầu khi mới đến Sainte-Agathe, Meaulnes đã làm mê mẩn tất cả các bạn đồng học của mình bởi cái vẻ bề ngoài mạnh mẽ, can cường và hào hiệp. Nhưng kể từ khi tham dự vào một lễ hội lạ lùng tại lãnh địa bí mật có cô gái xinh đẹp hiện diện thì chàng thay đổi hoàn toàn từ đây.

Đứng ở vị thế cân bằng giữa lòng hâm mộ thuở thiếu thời với tâm trạng khước từ của lúc đã chín muồi cuộc đời, François Seurel, người kể chuyện đã đưa dắt độc giả vào một mê lộ cuốn hút suốt qua bức chân dung không phai nhòa của một tình bạn đã bị chia lìa và một tuổi thanh xuân đã vĩnh viễn trôi qua.

Trần Thị Bông Giấy
Nguồn: Tao Đàn